माझा धनगरवाडा : वाचायला हवं असं आत्मकथन

-

धनंजय धुरगुडे यांचं हे आत्मकथन नुकतंच वाचून पूर्ण केलं ... धनगर समाजाचं वास्तववादी चित्रण अन लेखकाच्या वडिलांचं शिक्षणबाबतचं पॅशन ... त्यातून घडत गेलेलं जीवन ... शिक्षणानं दिलेली नवी दृष्टी ...शेळ्या - मेल्यांसोबत आपला कुरंबकबिला घेऊन पोटासाठी रानोमाळ भटकणारा एक धनगर आपल्या पोरांना शिकवायचं असा निश्चय करतो , आणि बापाचं हे स्वप्न उराशी घेऊन धनगरवाड्यातलं एक कोकरू बिचकत बिचकत शाळेत जाऊ लागतं ... वादळवारा असो , वा सतत बदलणारा मुकाम असो , काबाडकष्ट करून ते आपलं शालेय शिक्षण पूर्ण करते ... नंतर शहरामध्ये जाऊन उच्च शिक्षण घेतं ... शिक्षणासाठी प्रसंगो मोलमजुरी करून ' बापाचं स्वप्न पूर्ण करायचंच ' असा निर्धार करतं आणि स्वत : च स्वत : ला प्रेरित करत राहतं ! आत्मभान जागृत झालेल्या एका धनगराचं हे विलक्षण आत्मकथन . . . या कथनात लेखक धनंजय धुरगुडे धनगर समाजाच्या रूढी - चालीरीती आणि जीवनपद्धती यांचं जिवंत चित्रण करतात ... त्यांचे पारंपरिक धनगरी खेळ , गजीनृत्य व सण - उत्सव यांचं शब्दचित्र यात रेखाटलेलं आहे ... शिक्षणामुळे झालेला कुटूंबाचा विकास सांगत धनगर समाजाचं वास्तववादी दर्शन लेखक घडवतो ... एका धनगराने अस्सल धनगरी शैलीतील हे आत्मकथन नक्की वाचावयास हवं ...
*** यशवंत भंडारे
16 जानेवारी 2020

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

बाबासाहेबांचा मराठवाड्याशी असलेला स्नेहबंध

-
Image
बाबासाहेबांचा मराठवाड्याशी असलेला स्नेहबंध  - यशवंत भंडारे                          हैदराबाद संस्थानातील अस्पृश्य समाज हिंदू आणि मुसलमान या दोन्ही धर्मियांकडून नाडला गेला होता. सबंध देशात ब्रिटिश कालावधीत समाज सुधारणेचे वारे वाहत असताना हैदराबाद संस्थानात मात्र समाज सुधारणेची थोडी झुळूकही येत नव्हती. छोटे छोटे प्रयत्न होत होते. पण ते सबंध हैदराबाद संस्थानात नव्हते. बाबासाहेबांनी या प्रदेशातील जातवास्तव अनुभवल्यानंतर त्यांनी हैदराबाद संस्थानासह मराठवाड्यात लक्ष घालण्यास सुरुवात केली. मिलिंद महाविद्यालयाच्या स्थापनेद्वारे त्यांनी मराठवाड्याला लळा लावला. दोन परिषदा घेऊन सर्वार्थानं संपूर्ण परिवर्तनाला चालना दिली. त्याचा वेध घेणारा हा लेख बाबासाहेबांच्या जयंतीमिनित्त देत आहोत...   आधुनिक महाराष्ट्राची वैचारिक जडणघडण महात्मा जोतिराव फुले, राजर्षि शाहू महाराज आणि डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या वैचारिक, कृतिशील कार्यातून व बांधिलकीतून झाली. सत्यशोधक आणि आंबेडकरी चळवळीनं आधुनिक महाराष्ट्रामध्ये सामाजिक, धार्मिक ...
Read more

संवेदनशील मनाचे गझल सम्राट सुरेश भट

-
Image
   जयंतीनिमित्त   संवेदनशील मनाचे गझल सम्राट सुरेश भट                  --- यशवंत कि.  भंडारे   सुरेश भट हे मराठी गझल विश्वातील एक अजरामर नाव.... त्यांच्याशिवाय मराठी गझल हा विषयच पूर्ण होत नाही... मराठी गझल आणि सुरेश भट हे समीकरण झालेलं आहे... गझल मराठी माणसांपर्यंत पोहचवली ती सुरेश भट यांनीच ...गझलेच्या सादरीकरणाचे वेगवेगळे कार्यक्रम करून त्यांनी गझलचा प्रसार आणि प्रचार केला...‘लाभले आम्हास भाग्य’  या त्यांच्या गझलनं मराठी माणसाच्या  मनात खास जागा निर्माण केलीय..,       त्यांनी उर्दू भाषेतील शेर शायरी...  गझल यांचा आयुष्यभर मनापासून अध्ययन केलं ... गझल हा काव्य-प्रकार मराठीत रुजवला...त्यामुळं मराठी भाषिकांचे ते खरे खुरे ‘गझल सम्राट’  झाले ... विदर्भातील अमरावती  शहरात सुरेश भटांचा जन्म 15 एप्रिल 1932 रोजी झाला... तिथेच ते लहानाचे मोठे झाले... वडील डॉक्टर असल्यान  घरची आर्थिक परिस्थीती चांगली  होती...  आईला कवितेची खूप आवड होती... यातूनच सुरेश भट कवितेकड...
Read more

प्रबुद्ध भारत हे नाव का स्वीकारले ?

-
Image
भारतरत्न संपादक डॉ बाबासाहेब आंबेडकर यांनी त्यांच्या पत्रकारितेची सुरुवात मूकनायक पासून केली ... ३१ जानेवारी १९२० रोजी त्यांनी मुकनायकची सुरुवात केली ... त्यांचवेळी बाबासाहेब सिडने ह्याम कॉलेज मध्ये प्राध्यापक होते त्यामुळं मुकनायकचं संपादक पद त्यांनी पांडुरंग नंदराम भटकर यांच्याकडे दिलं ... ५ जुलै १९२० रोजी उर्वरित अभ्यासक्रम पूर्ण करण्यासाठी बाबासाहेब लंडनला गेले ... जानेवारी ते जुलै १९२० या सुमारे पाच महिने २५ दिवस बाबासाहेब मुकनायकचं स्वतः काम पहात होते ...स्फुट , अग्रलेख लिहीत होते ...त्यांनी या काळात १४ लेख लिहिल्याची नोंद सापडते ...मूकनायक बंद पडल्यानंतर त्यांनी ३ एप्रिल १९२७ रोजी " बहिष्कृत भारत " हे पाक्षिक सुरू केलं ... मूकनायक सुरू करताना मूक समाजाचं नेतृत्व बाबासाहेब आंबेडकरांनी स्वीकारलं होतं ... अन " त्यांच्या लेखनातील शब्दा सवे मुके बोलू लागले ..." तसे बाबासाहेबांनी भारतातील बहिष्कृतांच्या वेदनेला वाचा फोडण्याचं काम बहिष्कृत भारत च्या माध्यमातून केलं ... त्यानंतर बहिष्कृत भारत ही आर्थिक विवंचनेमुळं बंद पडला...पण बहिष्कृत भारतातील जनतेचे प्रश...
Read more